- In 2030 blijft nog maar 5,2% van de koelmiddelenquota over
- Prijzen exploderen door schaarste
- Nieuwe Europese taks per ton CO2-equivalent vanaf 2026
- Koelmiddelen met PFAS liggen onder vuur
Natuurlijke koelmiddelen lijken hét alternatief: lage GWP en PFAS-vrij…
…maar enkel met de juiste kennis en aanpak.
Is er nog toekomst voor lage GWP chemische koelmiddelen?
Of is de shift naar natuurlijke koelmiddelen onvermijdelijk?
De Europese F-gassen verordening werd in 2010 van kracht met als doel de klimaatopwarming door het gebruik van fluorkoolwaterstoffen te beperken. In 2024 volgde weer een strengere revisie…
Nieuwe koelinstallaties, onderhoud en service op bestaande installaties, certificeringen en lektesten worden hierbij steeds strikter gereglementeerd. De maximaal toegelaten GWP-waarde van fluor houdende koelmiddelen wordt voortdurend verlaagd, waardoor een toenemend aantal historische koelmiddelen verbannen worden.
Lagere beschikbaarheid door quotum
Tevens is er ook een systematische verlaging van de quota van ‘nieuw’ gefluoreerde gassen die op de markt mogen komen. De initiële ‘phase down’, werd in 2024 sterk herzien en in plaats van een reductie van 32% tussen 2024 en 2030 is deze naar 83% gebracht (zie onderstaande grafiek). Slechts 5.2% ton CO2 equivalent ten opzichte van de referentiehoeveelheid van 2015 (182.9 miljoen ton CO2 equivalent) zal in 2030 nog op de markt mogen komen.
Verder is er ook een volledige ‘phase out’ tegen 2050 ingevoerd.
Recyclage en regeneratie van gerecupereerd koelmiddel biedt mogelijkheden om de massa koelmiddel die vandaag in omloop is maximaal verder te kunnen blijven gebruiken. Echter is dit proces ook niet onbeperkt voor de eeuwigheid der tijden. Europa legt ook hier beperkingen naar GWP-waarde op, waardoor een aantal koelmiddelen afgeschreven dienen te worden (koelmiddelen met GWP>2500, voor een reeks toestellen, per 01/01/2025 voor nieuwe gassen en per 01/01/2030 ook voor de gerecycleerde).
… waardoor chemische koudemiddelen (veel) duurder worden
Als het aanbod aan chemische koudemiddelen verplicht afneemt en de vraag niet in dezelfde mate daalt, dan gaan de prijzen natuurlijk sterk stijgen. Dit wordt nog verergerd doordat bepaalde partijen gaan speculeren op de schaarste van deze producten.
Vooral voor HFK’s met een aanzienlijk hoge GWP is dit sterk merkbaar (zie onderstaande grafiek). Vanaf 01/01/2026 komt hier ook nog een Europese belasting van 3€/tCO2 equivalent bovenop….(voor R410A – 6.26€/kg).
Sinds de F-gassen verordening 2024/573 vallen ook de HFK’s gebruikt in de farmaceutische sector (astma- en COPD inhalatoren) onder het quotum. Gevolg lagere beschikbaarheid van betreffende koelmiddelen voor de koeltechniek en allicht nog hogere prijzen.
Zijn lage GWP koudemiddelen de oplossing?
Heil wordt gezocht in nieuwe koelmiddelen met lagere GWP, HFK’s, HFO’s, blends… en in vermindering van de koelmiddel vulling welke beide de hoeveelheid CO2 equivalent reduceren.
Dit wordt een continu proces waarbij de levenscycli van toestellen met nieuwe koelmiddelen alsmaar korter lijken te worden. Binnen minder dan 2 jaar zal R32 voor bepaalde nieuwe toestellen airco’s & warmtepompen, chillers en rooftops met P<12kW en rooftops tussen 12 en 50kW verboden worden. In 2030 volgt een re-evaluatie van de situatie en indien nodig zal de ‘phase down’ herzien worden. Maar de Europese finaliteit blijft het verbannen van de fluorhoudende koelmiddelen.
En wat dan met PFAS?
De PFAS problematiek steekt bijkomend hier ook de kop op. Samen met Duitsland, Zweden, Noorwegen en Denemarken werkt Nederland aan een voorstel om het gebruik van PFAS in Europa terug te dringen.
“Coalition for PFAS Free Cooling & Heating”
Naast de politiek komen ook belangengroepen in actie tegen PFAS. Zo is er de “Coalition for PFAS Free Cooling & Heating”, een vereniging van bedrijven en toeleveranciers die werken met natuurlijke koudemiddelen die natuurlijk goed garen zouden spinnen bij een verdere beperking van het gebruik van chemische koudemiddelen.
Het PFAS voorstel ligt voor ter beoordeling door de Europese lidstaten en het Europees Parlement dient hier uiteindelijk een besluit over te nemen. De verwachting is dat dit medio 2025 zal gebeuren.
De impact voor de koeltechnische branche, als het voorstel wordt overgenomen, is groot. Met uitzondering van R32 bevatten alle fluorhoudende synthetische koelmiddelen namelijk PFAS.
Wat wel reeds duidelijk wordt, is dat de mogelijkheid bestaat dat er in het voorstel ook verdere restricties zullen opgenomen worden voor het gebruik van HFK’s en HFO’s.. Mogelijk kan het leiden tot een strengere en snellere uitfasering, boven op de reeds versnelde uitfasering.
Natuurlijke koudemiddelen dan maar?
Minimale GWP en PFAS-vrij
Natuurlijke koelmiddelen vormen een duurzame en ecologische oplossing in talrijke applicaties. Minimale GWP-waarden en PFAS vrijheid, gekoppeld aan een niet volatiele beschikbaarheid maken hiervan een ‘future proof’ aanbod.
Zowel in commerciële als industriële toepassingen voor vermogens van enkele kW tot verschillende MW, vormen zij een hoogwaardig alternatief voor de klassieke chemische koelmiddelen. Toepasbaar in een bijzonder breed temperatuur bereik en in DX of watergedragen installaties, al dan niet gekoppeld aan warmterecuperatie.
Hoe staat het met de veiligheid?
De vertrouwde chemische koudemiddelen die onbrandbaar waren en historisch als veilig beschouwd werden, hebben moeten inboeten op deze kwaliteiten, om hun ODP (afbraak van de ozonlaag) en GWP (opwarming van de aarde) impact te beperken.
Brandbaar, giftig, of zeer hoge druk
De natuurlijke koudemiddelen die wij vandaag om alle belangrijke, milieu gerelateerde en koeltechnische, redenen omarmen zijn mogelijks brandbaar (propaan), giftig (ammoniak) of werken bij zeer hoge drukken (CO2).
Het niveau van de hedendaagse technologie, biedt de mogelijkheden om hier op een veilige manier mee om te gaan, maar toch blijft het een feit dat voor het ontwerpen en het actieve beheer van deze installaties kennis van zaken noodzakelijk is. Doorgedreven specialisme is aan de orde om de optimale configuratie te bepalen en de bijhorende veiligheidsmaatregelen volledig te beheersen.
Kies een betrouwbare partner
Bij Technigroup hebben wij die kennis opgebouwd over verschillende decennia en dit zowel voor standaard toestellen als voor maatwerk oplossingen.
Omdat wij alle technieken en alle koudemiddelen beheersen en een volledig onafhankelijk bedrijf zijn, wordt onze keuze nooit bepaald door structurele beperkingen. Onze adviseurs zullen altijd de meest aangewezen oplossing ontwerpen, die perfect aangepast is aan uw situatie, hetzij met traditionele chemische koelmiddelen of een natuurlijk koelmiddel.
Altijd de meest aangewezen oplossing
Met voorgaande kennis in het achterhoofd, zullen wij u wel steeds duiden op welke manier natuurlijke koudemiddelen een deel zouden kunnen zijn van deze oplossing. Neem contact op voor een voorstel op maat.